پشت پرده رفتار آژانس و آمریکا قبل از غروب برجام

رافائل گروسی در تازه ترین اظهارات خود گفته است: ایران مواد لازم برای ساخت سلاح هسته ای را دارد اما در حال حاضر تسلیحات هسته ای ندارد.

 

 

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است: «ایران مواد هسته‌ای لازم برای چندین سلاح هسته‌ای را دارد، اما باید تاکید کنم که در حال حاضر هیچ سلاح هسته‌ای ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ما باید میان داشتن تسلیحات هسته‌ای و داشتن توانایی ساخت این سلاح‌ها تمایز قائل شویم. این مسئله‌ای بسیار حائزاهمیت است. مهم است که به نقطه‌ای برسیم که در آن این برنامه ثبات داشته و شرایط دیپلماتیک و سیستم برای حصول اطمینان از این بابت، مهیا شده باشد. ایران درخصوص برخی مسائل شفاف‌سازی نکرده و این مایه نگرانی است.»

 

 گروسی در بخشی دیگر از سخنان خود گفت: «با اینکه توافق مرده اعلام نشده، به پوسته‌ای خالی بدل گشته است. هیچ کس هیچ تعهدی و وظیفه‌ای را در این توافق انجام نمی‌دهد. ایران در حال غنی‌سازی ۶۰ درصدی است. ما در ماه ژانویه از آبشاری نمونه‌برداری کردیم و شاهد غنی‌سازی ۸۴ درصدی بودیم.» این سخنان گروسی در شرایطی مطرح می‌شود که وی در خردا ماه سال جاری در تازه‌ترین گزارش خود درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران، از حل و فصل دو مساله پادمانی ادعایی خبر داده بود.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مورد مکان‌های باقیمانده‌ای که آژانس باید بررسی کند و گزارشی که از گروسی در نشست آتی شورای حکام خواهیم داشت، گفت: «مذاکرات با آژانس نیست. موضوع ما تعاملات با آژانس است که در چارچوب پادمان و ان. پ. تی انجام می‌شود. از چهار مکان، دو مکان باقیمانده است. غنی سازی طبق برنامه اقدام راهبردی در چارچوب تدابیر کلی نظام انجام می‌شود. امسال همان شرایطی را که در گذشته بوده یک مقدار متفاوت‌تر تجربه خواهیم کرد.» این اظهارات طرفین ایرانی و غربی در شرایطی مطرح می‌شود که به تاریخ غروب برجام (۲۶ مهر) نزدیک می‌شویم. تاریخی مهم که دولت‌های غربی باید در مورد چگونگی رسیدگی به انقضای تحریم ها، علیه ایران و پیامد‌های مختلف آن اجماع نظر کنند.

 

این شرایط، پرسش‌هایی را در ذهن ایجاد می‌کند از جمله این که هدف و منظور گروسی از مطرح کردن موضوع عدم همکاری ایران با آژانس چیست؟ آیا ایران می‌تواند تا پیش از انتخابات ایالات متحده، انتظارات آژانس را براورده کند و رویکرد دولت بایدن در این خصوص چه خواهد بود؟ فرارو در راستای پاسخ دادن به این پرسش‌ها با حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم و تحلیلگر سیاسی، گفتگو کرده است:

 

گروسی راست می‌گوید، اما همه چیز را نمی‌گوید!حشمت الله فلاحت پیشه گفت: «بخش‌هایی از سخنان گروسی با واقعیت همخوانی دارد. بخشی از سخنان او نیز جزو وظایف سیاسی وی دسته بندی می‌شود. گروسی در سخنان خود اشاره کرده است که اگرچه ایران، بمب هسته‌ای نساخته، اما ذخایر اورانیوم ایران برای ساخت چندین بمب کافی است. چنین اظهار نظری دروغ نیست. گروسی در این بخش سخنان خود به درستی اشاره می‌کند که گرچه ایران برنامه‌ای برای ساخت بمب ندارد، اما قابلیت و فناوری لازم برای تولید بمب را دارد. ایران نیز بار‌ها اعلام کرده است که دست به ساخت بمب نخواهد زد. ایران به شکل شفاف مشخص کرده که سوخت ۲۰ و ۶۰ درصد را برای اهداف مسالمت آمیز تولید کرده است.»

 

وی افزود: «گروسی در بخشی دیگر از سخنان خود به عدم همکاری شفاف ایران با آژانس تاکید کرده است. انتظار گروسی از شفاف سازی، در واقع اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط ایران است. این در حالی است که ایران هم در برجام و هم در مذاکرات نانوشته‌ای که انجام داده است، اجرای پروتکل الحاقی را به عنوان بخشی از موضوع چالش با آمریکا و دیگر اعضای برجام مطرح کرده است. یعنی تا زمانی که تحریم‌های ایران از بین نرود، ایران نیز دلیلی نمیبیند که پروتکل الحاقی یا بازرسی‌های اضافه و مازاد بر پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، را بپذیرد.»

پشت پرده کنشهای آژانس و کشور‌های غربی در آستانه غروب برجام

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم گفت: «از دید من صحبت‌های گروسی نشانه‌ای از یک فضای سیاسی است که قبل از رسیدن به بند «غروب برجام» قرار است در غرب شکل بگیرد. آمریکا و کشور‌های اروپایی به دنبال بهانه‌هایی هستند تا تحریم‌های تسلیحاتی متعارف علیه ایران را حفظ کنند. طبق برجام عملا در تاریخ بیست و هفتم مهرماه، تمامی تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران برداشته می‌شود. البته در آن زمان نیز طبق برجام، اگر این تحریم‌ها و سایر تحریم‌ها برداشته شود، ایران تعهد داده است که اصول الحاقی را در مجلس تصویب کند، اما واقعیت این است که هم تحریم‌های اقتصادی حفظ شده و هم تحریم‌های پرشمار دیگری به تحریم‌های پیشین اضافه شده است. به طور دقیق تر، بیش از ۷۰۰ تحریم به تحریم‌های قبلی اضافه شده که به تحریم‌های دوران ترامپ موسوم است.»

 

وی افزود: «نوعی زمینه سازی در غرب در حال شکل گیری است تا مانع از اجرای بند غروب برجام شوند و بعد از تاریخ ۲۷ مهرماه دوباره تحریم‌های موشکی و سلاح‌های ایران ادامه پیدا کند. این سخن گروسی که؛ «برجام دیگر پوچ است» دقیقا به موضوع برجام و قطعنامه مرتبط با برجام بر می‌گردد. یعنی قطعنامه ۲۲۳۱ را زیر سوال می‌برد. زیرا ایران بار‌ها اعلام کرده که طبق برجام از ۲۷ مهرماه، دیگر تحریم‌های متعارف باید برداشته شود؛ بنابراین معتقدم هدف از مطرح کردن این موضوع توسط آقای گروسی، همین است. حتی بخشی از نظارت‌هایی که از اسفند ماه سال گذشته، توسط ایران پذیرفته شد، در راستای همین موضوع بود.»

بایدن در مسیر تنش زدایی با ایران حرکت می‌کند

این تحلیلگر سیاسی گفت: «از دید من، دوگانگی سیاسی که در رفتار آقای گروسی شکل می‌گیرد، زمینه سازی ویژه‌ای است که برای تحولات انتهای ماه آینده انجام می‌شود. در این بازه زمانی، کشور‌های غربی سعی می‌کنند فضای سیاسی را به نفع خود جهت داده و موضوع برجام را به موضوع اوکراین ربط بدهند. این ادعای گروسی که می‌گوید ایران می‌تواند بمب هسته‌ای بسازد نیز قابلیت این را دارد که مستقیما به بند غروب مرتبط شود. شاید اغراق نباشد اگر بگویم غربی‌ها به دنبال بهانه هستند تا به هر نحوی که شده، تحریم‌های موشکی ایران را حفظ کنند.»

 

وی افزود: «جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، سیاستی را جدا از روند برجام و سیاست رایج آمریکا، در قبال اروپا در پیش گرفته است. بایدن تنش‌های خود را محدود کرده است. از جمله این روش جدید بایدن می‌توان به این موضوع پرداخت که چالش هسته‌ای با ایران را به زمان دیگری موکول کرده است. آمریکایی‌ها سخت گیری‌های مرتبط با فشار حداکثری علیه ایران را کاهش داده اند. برای مثال فضایی ایجاد کرده اند تا ایران، بتواند میزان بیشتری از نفت را تولید و صادر کند و در طرف مقابل، ایران نیز پذیرفته که اقدامات تازه‌ای را شکل ندهد. بایدن در مسیر توافق نانوشته با ایران حرکت کرده است. وی سعی دارد موضوع تنش زدایی را به شکلی مدیریت کند که مجبور نباشد به کنگره جوابگو باشد و اتفاقا ایران نیز به همین سمت در حرکت است. در واقع دو کشور ایران و ایالات متحده، سعی کرده اند در قبال موضوع هسته‌ای به سمت عملیات ایزایی و آزار یکدیگر نروند. دغدغه بایدن اکنون مبارزات انتخاباتی و پیروزی در انتخابات است. اولویت ایجابی ایالات متحده، چین است و سعی دارد مسائل ایران را در سطح مسائل منطقه‌ای حل و فصل کند.»

 

فلاحت پیشه تاکید کرد: «طبیعتا ایران نیز از این که فروش نفت، به سطح زمان برجام بازگشته خوشحال است و دولت، این موضوع را به عنوان یک دستاورد در نظر می‌گیرد. هرچند که معتقدم ایران می‌توانست تخفیف ندهد و امتیاز‌هایی دیگر نیز بگیرد. با همه این ها، بحثی که گروسی مطرح می‌کند از اساس، چیز دیگری است. مهمترین هدف گروسی از مواضعش، همان بند غروب برجام است و وی می‌تواند آغاز کننده این جریان باشد که کشور‌های غربی، تحریم‌های علیه ایران را حفظ کنند.»

 

منبع: فرارو

برچسب ها: آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ، رافائل گروسی ، سلاح هسته ای ، برجام ، تحریم ها ، آمریکا ، کشورهای اروپایی

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: آژانس بین المللی انرژی اتمی رافائل گروسی سلاح هسته ای برجام تحریم ها آمریکا کشورهای اروپایی ایالات متحده سلاح هسته ای غروب برجام علیه ایران سخنان خود ایران نیز تحریم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۷۸۸۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درباره سفر رافائل گروسی به ایران؛ ماموریت دیپلماتیک مدیرکل آژانس در روزهای طوفانی منطقه/ مدیریت بحران؛ محتمل ترین نتیجه سفر

به گزارش جماران، رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ 6 تا 7 اردیبهشت در اولین کنفرانس بین‌المللی علوم و فناوری هسته‌ای که ایران میزبان آن در شهر اصفهان است، شرکت می‌کند. قرار است وی با مقامات مختلف دولتی از جمله محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت و گو کند. این دیدار اندکی پس از حمله پهپادی و موشکی ایران در 13 آوریل به اسرائیل و پاسخ نظامی اسرائیل در 19 آوریل انجام شد. کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز در حدود هفتاد مایلی شمال اصفهان قرار دارد.

«موسسه واشنگتن» در گزارشی در این باره نوشت: اگرچه دستور کار و نکات گفت‌وگوی گروسی مشخص نیست، اما وی احتمالاً در راستای مأموریت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که تشویق به استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای و نظارت بر سیستم پادمانی است که ایران و سایر کشورهای عضو آن را می‌پذیرند، رویکردی دیپلماتیک اتخاذ خواهد کرد. وی در سفر قبلی خود در مارس 2023 با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان،  وزیر امور خارجه دیدار کرد که با بیانیه ای سه بخشی در مورد همکاری در مورد مسائل پادمانی باقی مانده موافقت کردند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی می گوید که تهران در اجرای تعهدات خود در آن توافق شکست خورد و تهران را متهم به عدم همکاری با آژانس بخصوص در زمینه عدم صدور روادید برای چندین بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می کند.

گروسی  در  مصاحبه‌ای که در 23 آوریل با «دویچه وله» انجام داد، به بخش هایی از برنامه خود در صورت سفر به ایران اشاره کرده و تصریح کرد که «حمله به تأسیسات هسته‌ای ممنوع مطلق است». او همچنین این  روند «بسیار نگران‌کننده» را که در آن ایران و سایر بازیگران «تهدید حمله به تأسیسات هسته‌ای یا حتی انداختن بمب هسته ای(در آغاز جنگ غزه از سوی مقام های اسرائیلی) را مطرح می کنند» رد کرد. او در این باره گفت: من معتقدم که این عادی‌سازی صحبت‌ها درباره سلاح‌های هسته‌ای - کنار گذاشتن سلاح‌های هسته‌ای، دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای - کاملاً تاسف‌آور است.

گروسی همچنین اظهاراتی محتاطانه اما گویا درباره وضعیت برنامه هسته ای ایران کرد. او نگرانی خود را درباره احتمال حرکت ایران به سمت سلاح هسته ای به شکل مبهم تکرار کرده و گفت: در حالی که این کشور «هفته‌ها به جای ماه‌ها» تا غنی‌سازی اورانیوم کافی برای تولید یک بمب فاصله دارد، این بدان معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هسته‌ای دارد یا خواهد داشت،  یک کلاهک هسته‌ای کاربردی به چیزهای دیگر مستقل از تولید مواد شکافت پذیر هم نیاز دارد.

گروسی در پاسخ به این سوال که چرا اگر تهران بمب نمی‌خواهد اورانیوم را تا «سطح نظامی» غنی‌سازی می‌کند، اشاره کرد که انگیزه‌ها و اهداف دولت ایران در این سیاست «موضوع حدس و گمان است». وی ادامه داد: «البته در ایران خط عمومی این است که این مواد را برای مقاصد پزشکی یا غیر نظامی می‌خواهند. خیلی روشن نیست که چرا این مقدار، این سرعت و در آن سطح برای آن مورد نیاز است.»

گروسی همچنین از محدودیت‌هایی که ایران برای بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعمال کرده است انتقاد و خاطرنشان کرد که این موضع تنها گمانه‌زنی‌ها در مورد پیشرفت برنامه را افزایش می‌دهد. به گزارش جماران این سخنان گروسی درباره ممانعت ایران از صدور مجوز برای چندبازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی با روایت مقام های سازمان انرژی اتمی ایران در تناقض است.

محمد اسلامی روز چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت) درباره همکاری با آژانس برای رفع لغو انتصاب تعدادی از بازرسان آژانس گفت: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و بازدید آنها در حال انجام است. استفاده از حق تعیین بازرسان از حقوق مسلم و طبیعی هر عضو آژانس است و این مساله سیاسی نیست و ما در فرایندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به آن اذعان دارند.

از سوی دیگر، به گفته مقام های ایرانی بر اساس توافق جامع پادمانی، کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دهند، خودداری کنند یا ماموریت‌شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشورها در این امر به طور کامل اختیار دارند.

ایسنا در گزارشی تفصیلی در این باره می نویسد: بر اساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای انتصاب بازرسان پیشنهادی خود دریافت کند. همچنین بر اساس بند ۲ ماده ۹، چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس، با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را به دولت ایران پیشنهاد کند. بر اساس بند ۳ ماده ۹ اگر در اثر خودداری مکرر یک دولت از پذیرش بازرس یا بازرسان، اجرای بازرسی بر طبق موافقت‌نامه دچار وقفه شود، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. بنا بر این، با توجه به متن صریح موافقت‌نامه جامع پادمانی، ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسانی را فاقد صلاحیت تشخیص داد، از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را جایگزین کند. موافقت‌نامه شرطی را برای آن کشور قائل نشده و در عوض آژانس را موظف کرده است بازرسان دیگری را با رضایت طرف مقابل تعیین کند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سایت آژانس، بخش پادمان برای انجام وظایف پادمانی خود در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستی‌آزمایی فعالیت های هسته‌ای در چارچوب تعهدات پادمانی ذیل موافقت نامه جامع پادمانی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، ۱۲ اردیبهشت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ۱۳۰ بازرس آژانس برای انجام نظارت‌های پادمانی در ایران منصوب شده‌اند.  بنا بر گزارش های رسانه ای ، پس از لغو انتصاب هشت بازرس از سوی ایران، ایران ۱۴ بازرس معرفی شده جدید از سوی آژانس را مورد پذیرش قرار داده است.

به گزارش موسسه واشنگتن، گروسی در یکی از مصاحبه های اخیر خود ادعا کرده که به مقام های ایرانی گفته که افزایش فعالیت غنی‌سازی آن‌ها سوال های بسیاری را ایجاد می کند و این ابهام سودمند نخواهد بود. او همچنین با طرح این ادعا که آژانس «درجه لازم از دسترسی و دید به فعالیت های هسته ای ایران را ندارد، گفته که شرایط فعلی علامت سوال های بسیاری را ایجاد می کند.»

گروسی همچنین در مصاحبه با  دویچه وله بر «اختلاف های حل‌نشده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» با ایران تاکید کرده و باز هم از بازبودن پرونده ردیابی اورانیوم غنی شده در مکان های اعلام نشده در ایران تاکید کرده است. وی سپس بر نقش دیپلماتیک خود در حل این مسائل تاکید کرد: این موضوع محور گفت وگوی من بوده و همچنان در تلاشم تا این اختلاف ها را با ایران حل و فصل کنم.

بعید است که گروسی در جریان سفر خود به طور علنی درباره دستاوردهای این سفر صحبت کند، اما نتیجه آن در نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در 3 و 7 ژوئن در وین مورد بحث قرار خواهد گرفت. در این نشست همچنین آخرین گزارش آن  بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که اجازه نظارت بر تأسیسات در ایران را یافته‌اند، بررسی خواهد شد.